چند روز پيش مطلبی می​خواندم درباره افزايش ميزان تبخير آب دریاچه سدهای چین بواسطه گرم شدن زمين. ماجرا نسبتا جالب است. اگر اندکی اين موضوع را جستجو کنيد، به نتايج جالب​تری خواهيد رسيد. ۵۲۰۰۰ سد آبی ساخته شده به دست بشر، به اندازه ۴ درصد در گرم شدن زمين بوسيله انسان سهم دارد. تا الان نمی​دانستم که سدهای بزرگ، چيزی در حدود ۱۱۵ ميليون تن گاز متان به جو زمين اضافه می​کنند! به عبارت بهتر تاثير منفی سدها در افزايش گازهای گل​خانه​ای را هم بايد به امتيازهای منفی اين سازه​های نسبتا عزيز اضافه کرد.

و مساله ديگر اينکه سدهايی که در مناطق حاره و گرم زمين ساخته شده​اند، تاثير بيشتری می​توانند در گرم شدن زمين داشته باشند. البته میزان متان تولید شده می​تواند وابسته به عوامل مختلفی باشد از جمله مواد آلی که از طریق رودخانه​ها به درون دریاچه سد وارد می​شود. به همین دلیل هم سدهای هندوستان و برزیل جزو متهمان اصلی محسوب می​شوند.

و اما به مملکت خودمان برگرديم. بر اساس آمار، ميزان تبخير سدهای ايران کم نيست. افزايش گرمای زمين بدون ترديد باعث سبب​ساز تبخير بيشتر آب پشت سد​های ايران می​شود. حالا دو تا پيشنهاد ناقابل: يکی اينکه ميزان تبخير همه سدهای بزرگ ايران گزارش شود، و دوم، برادران عزيز، برآوردی از گاز متان آزاد شده از سدهای ايران را گزارش دهند.

جماعت متخصص بهره​وری هم ببينند با توجه به دزدی​های کلانی که برای ساخت هر سد، بخش عمده​ای از بودجه مملکت را "غيب" می​کند، ميزان منفعت اين سدها نسبت به ضررشان چقدر است؟

مساله ديگر اينکه آيا هنوز برادران مهندس مشاور و همکاران وزارت نيرو معتقدند که ذخيره کردن آب در زير زمين، همراه با مديريت سفره​های آب زيرزمينی کاری بيهوده است؟ و بررسی کنند که اگر بتوان در محدوده​هايی پر از رسوب دانه درشت حاشيه کوهستان​های ايران، همان مخروط​های افکنه خودمان، آب ذخيره کرد، ايران در پنجاه سال آينده تشنه خواهد ماند يا نه؟

ماجرا ساده است. آمار نشان می​دهد که به دليل ذات خراب​مان، هر فناوری خارجی وارداتی را به نحوی به گند می​کشيم. کار به دموکراسی ندارم که چه بلايی سرش آورديم و کرديمش مردمسالاری دينی تقلبی. تقلب، نبود وجدان، بی​دقتی و بقيه را هم چاشنی​اش کنيد. می گوييد نه، برويد پيکان مدل سال ۱۳۴۷ را با آخرين سری​های توليد شده پيکان مقايسه کنيد. پژو ۴۰۵ اصل را با ساخته شده در ايران قياس کنيد. يک جای کار مطمئنا می​لنگد! البته وقتی نقش دولت و نهادهای حکومتی را این وسط ببینیم، می​توانیم حدس بزنیم عامل خیر کجاست.

شاید اگر بخش خصوصی می​خواست با دولت رقابت کند، مجبور می​شد کیفیت را بالاتر ببرد. اما تا وقتی که رقابت آزاد وجود نداشته باشد، بنجل​سازی هم در بخش نسبتا خصوصی که عملا وابسته به تصمیم​گیری دولت و دولتیان است، سودآور خواهد بود.

سد و انرژی هیدروالکتریک

بسیاری توجیه می​کنند که سدها به ما برق می​دهند. لعنت بر نفی کننده​ها! اما نمی​توان از دیگر منابع انرژی کسب کرد؟ مگر انرژی هسته​ای چه اشکالی دارد؟ نکته مثبتش تولید کمتر گازهای گرم​کننده زمین است، ولی این همه ماجرا نیست. مثلا می​دانستید که غنی​سازی اورانیوم در آمریکا عاملی برای تولید ۹۳ درصد گازهای C.F.C. این کشور است؟ رآکتورها ظاهرا گازهای گلخانه​ای تولید نمی​کنند، اما معمولا کسی به مراحل طی شده برای استخراج اورانیوم و غنی​سازی آن که عامل مهمی در تولی این گازهاست اشاره نمی​کند.

با زباله​های هسته ای چه می​خواهید بکنید؟ مساله این است که با سابقه تاریخی عدم مسوولیت مجریان، می​توان منتظر آسیب​های فراوانی بود. شک ندارم که با روش ايرانی و دخالت دولتي، انرژی اتمی را با هزينه زياد و تلفات بسيار به دست خواهيم آورد.

الان به هر وسیله​ای دارند برای این ماجرا بازاریابی و تبلیغات می​کنند. هم این طرف دنیا هم آن طرف. اما مساله​ای که نهایتا گریبان همه را خواهد گرفت، عدم توجه به توسعه پایدار است. مهم آن است که فعاليت​های بشر، پايداری محيط زيست را از بين نبرد.

----

اضافات:

بعضی از لینک‌ها ظاهرا قابل مشاهده نبوده‌اند. لطفا اینها را امتحان کنید:

Scientists link world's big dams to methane and global warming

Hydroelectric power's dirty secret revealed

Is Nuclear Power The Solution to Global Warming?

Labels: توسعه پایدار